ПАМЯТКА ДЛЯ БАЦЬКОЎ ПА ПРАФІЛАКТЫЦЫ АЛКАГОЛЬНАЙ ЗАЛЕЖНАСЦІ Ў ДЗЯЦЕЙ І ПАДЛЕТКАЎ

Алкагалізм у падлеткаў-даволі частаяз'ява, якаязвычайна пачынае развівацца ў 14-17гадоў, радзей - у больш раннім узросце (дзіцячы алкагалізм). Па дадзеных статыстыкі, кожны трэці малодшы школьнік ужо знаёмы з алкаголем. Амаль 40% з іх упершыню паспрабавалі спіртное ў 7 гадоў, каля 5% - у 8 гадоў, а 15% - яшчэ ў дашкольным узросце; прыкладна 25% падлеткаў не лічаць піва алкагольным напоем, а ў нарколагаў ужо даўно ёсць тэрмін «піўны алкагалізм».

Алкаголь уплывае на ўспрыманне чалавекам рэчаіснасці і здольнасць прымаць правільныя рашэнні. Гэта можа быць асабліва небяспечна для дзяцей і падлеткаў, у якіх яшчэ мала вопыту вырашэння праблем і прыняцця рашэння.

Кароткатэрміновыя наступствы прыняцця алкаголю ўключаюць:

• скажонае бачанне, слых, і каардынацыя;
• змененае ўспрыманне і эмоцыі;
• пахмелле;
• паслабленне пільнасці, якое можа прывесці да няшчасных выпадкаў, патапленню, і іншых небяспечных наступстваў, і нават да выкарыстання наркотыкаў або небяспечным сэксуальным кантактам.

Доўгатэрміновыя наступствы прыняцця алкаголю:

• цыроз і рак печані;
• страта апетыту;
• сур'ёзны дэфіцыт вітамінаў;
• хваробы жывата;
• пашкоджанне сардэчнай і цэнтральнай нервовай сістэмы;
• страта памяці;
• высокі рызыка перадазіроўкі.

Нягледзячы на ўсе Вашы намаганні, Вашадзіця можа ўсё роўна ўжываць або нават злоўжываць алкаголем. Як пра гэта можна даведацца? Вось некаторыя агульныя папераджальныя знакі:

• пах алкаголю;
• раптоўнае змяненне ў настроі;
• пагаршэнневынікаў у школе;
• страта цікавасці ў школе, спартыўных спаборніцтваў, ці іншым дзеянням;
• праблемы з дысцыплінай у школе;
• ізаляцыя ад сям'і і сяброў;
• зносіны з новай групай сяброў і нежаданнепрадставіць іх Вам;
• алкаголь знікае з Вашага дома;
• дэпрэсія і цяжкасці звязаныя з развіццём.

ШКОДААЛКАГОЛЮ ДЛЯ ПАДЛЕТКАЎ

Спажыванне алкаголю яшчэ больш страшная звычка, чым курэнне. Яшчэ ў старажытнасці людзі заўважылі, што многія напоі пад дзеяннем часу змяняюць ўласцівасці. П’ючытакі напой, чалавек станавіўся больш разняволены, весялейшы, з'яўлялася адчуванне свята, пачуццё таго, што ўсё дазволена, даступна. Аднак праз некаторы час пасля выпіўкі настрой станавіўся паганым, катаваўгалаўны боль, з'яўляліся цяжкія думкі. Алкаголь, паступаючы ў арганізм праз страўнік і кішачнік, усмоктваецца ў кроў і ўжо праз 5-7 хвілін і дасягае падвышанай канцэнтрацыі ў крыві праз 1, 5-2 гадзіны. Таму вельмі зманлівыстан цвярозасці адразу пасля прыёму спіртных напояў.

У арганізме няма ні аднаго органа, які б не падвяргаўся разбуральнаму дзеянню алкаголю. Але асабліва жудасныя наступствы выпівак для падлетка, нават калі алкаголь паступае ў арганізм у мінімальных дозах. Алкаголь, паступаючы ў кроў, змяняе яе склад, адмоўна дзейнічаючы на лейкацыты, і яны перастаюць змагацца з рознымі мікробамі. Таму выпіваючыяпадлеткі часта хварэюць, цяжка пераносяць захворванні. Акрамя таго, выклікаючы запаленчы працэс у страўнікава - кішачным тракце, алкаголь парушае ўсмоктванне вітамінаў. Гэта вядзе да авітамінозуарганізма і, як следства, адставання ў росце, страцевагі. Вельмі адчувальныя да алкаголю печань, падстраўнікавая жалеза, ныркі. Алкаголь таксама вельмі адмоўна дзейнічае на палавыя залозы.

Акрамя гэтага,пад прыцэл спіртных напояў трапляе яшчэ не да канца сфармаваныгалаўны мозг юнакоў і дзяўчат. І асноўныя наступствы ап'янення – непамятлівасць, падвышанаясэксуальнаяцяга, страта некранутасці ў такім стане і наступная ранняя непажаданая цяжарнасць у спалучэнні з венерычнымі захворваннямі.

Але і гэта не мяжа. У мозгу падлетка парушаецца метабалізм нейрамедыятараў, які прыводзіць да літаральнага «атупення», якое пры пастаянным злоўжыванні спіртнымі напоямі, асабліва півам і кактэйлямі, пераходзіць у інтэлектуальнае і эмацыянальнае збядненне.

Алкаголь дзейнічае на жаночы арганізм мацней, залежнасць ад яго ўзнікае досыць хутка. Пад дзеяннем спіртнога можна здзейсніць тое, пра што потым давядзецца шкадаваць ўсё жыццё. У п'яным выглядзе дзяўчына становіцца нястрыманнай, губляе годнасць і гонар, лёгка згаджаецца на выпадковую палавую сувязь. Наступствы гэтага відавочныя. Гэта і непаўнавартасныя дзеці, народжаныя без любові, зачатыя ў п'яным чадзе, і венерычныя хваробы, і заўчаснае завяданне арганізма.

ШКОДАПІВА ДЛЯ ПАДЛЕТКАЎ

Здавалася б, колькі сказана, напісана і даказана – напоі, званыя "слабаалкагольнымі", шкодныя і з'яўляюцца першым крокам на шляху да сапраўднага, "паўнавартаснага алкагалізму". Шкодапіва самае яркае таму пацверджанне. Але дзіўнасць сітуацыі ў тым, што чытаючыпра шкоду піва, жахаецца і абураецца часцей той, хто не п'е піва або выпівае яго ў прынцыпе рэдка і мала. Тыя ж людзі, каго ўжо разбілападступіўшаяхвароба, не проста не чытаюць, не ведаюць, не цікавяцца, але і тэрміна "піўны алкагалізм" не прызнаюць.

У мінулым стагоддзі некаторыя краіны паспрабавалі павялічыць вытворчасць і рэкламу піва, думаючы, што пры гэтым людзі, перайшоўшы на піва, будуць усё-ткі менш захапляцца моцнымі напоямі. Але вынік атрымаўся прама процілеглы – паралельна з павелічэннем спажывання піва пайшла ўверх і крывая ўжывання моцных напояў і шкодапіва (якое, як аказалася, толькі ўзмацняе "алкагольны апетыт") сыграла, такім чынам, сваю ролю. Аказалася – лёгкі алкаголь не замяняе цягі, а, наадварот, дапаўняе яе.

Асабліва дрэнна гэта аказалася для неразвітайі нестабільнай псіхікі падлеткаў, якія жадаюць у што бы то ні стала самасцвярдзіцца ў кампаніі, не адстаць ад сяброў, паказаць сваю "крутасць", сваю "даросласць" дзяўчыне, якая падабаецца. І шкодапіва ў такія моманты не мае ніякага значэння. Гэта мудры дарослы чалавек можа краем воканазіраць прыгожыя, смарагдавыя "піўныя хвалі" на экране тэлевізара, радасныя асобы прыяцеляў, ён можа ўсміхаццатупаватамутаўстуну, захапіўшамусяраспіццём піва і не заўважыўшамузмены часоў года. А для падлеткаў гэта не проста смешна – гэта "штырыць", "прэ", "ўстаўляе", гэта хочацца паўтарыць, перанесці ў свой ужытак, зрабіць часткай свайго жыцця, каб было весела, "прышпільна". Так, уласна, і робяць – ніхто ж не замінае!

Тое, што піўны алкагалізм існуе – гэта нарэшце-то прызнана. І надыходзіць ён нават не хутчэй, а лепш сказаць, непрыкметней, чым звычайны, гарэлачны алкагалізм. Відавочная цяга да гарэлкі ўсё-такі прымушае чалавека хоць часам у хвіліну цвярозасці спалохацца, паглядзеўшы на сябе з боку, усвядоміць, што ён рухаецца да прорвы. А шкодапіва як раз у тым, што той, хто захапляецца толькі півам, за сябе "спакойны" - ну, што такое піва, нічога сур'ёзнага, усяго толькі здаволіць смагу ў спякоту. І не заўважаюць, што колькасць выпітага піва ад разуда разу павялічваецца, а для таго, каб выпрабаваць аналагічныя адчуванні патрабуецца ўсё больш і больш хмельнага напою. Потым павышаецца градус пераходам на ўсё больш і больш моцныя гатункі. Ну а пазней колькасць пераходзіць у якасць, і замест вядра піва п'ецца ўжо бутэлька гарэлкі, якая сама часта суправаджаецца ўсё тым жа півам.

Чаму ж піва так небяспечна менавіта для падлеткаў? Ну, па-першае, таму, што для падлеткаў прасцей зрабіць першы крок у бок піцця менавіта з ім, з півам – і гэты крок робяць усё большая колькасць маладых людзей, як у нашай краіне, так і за мяжой, і самі таго не ведаючы, атрымліваюць шкоду піва ва ўсіх яго зласлівых праявах. Для таго, каб пасля школы разгульваць, папіваючы гарэлку, трэба ўсё-ткі праз многае пераступіць – гэта не для пачаткоўцаў. А з півам – лёгка і проста. А паколькі псіхіка падлеткаў больш мабільная, асновы жыцця толькі фармуюцца, звычка, а затым і алкагалізм надыходзіць хутчэй.

Піва, на думку многіх медыкаў, якія працуюць у адпаведнай сферы, не менш "агрэсіўны" напой, чым гарэлка. Пасля празмернага прыёму піва таксама значна павышаецца ўзровень агрэсіі, што спрыяе бойкам, вызначэннямадносін. А спробы расслабіцца, зняць гэта напружанне, часта прыводзяць падлеткаў да бязладныхпалавыхсувязях, тым, што адбываецца без патрэбнай адказнасці за наступствы. А гэта вядзе да незапланаванымцяжарнасцям, зноў жа, прыводзяць да сварак, агрэсіі і жадання напіцца. Такім чынам, кола замыкаецца. Шкодапіва відавочна.

Шкодапіва выяўляецца ў тым, што гэта прыводзіць не толькі да змены аблічча маладых людзей, але і ў далейшым да парушэння патэнцыі і дзетараджэння. Цяпер, як вядома, палова бясплённых шлюбаў з'яўляюцца такімі "па віне" менавіта мужчын –бо фармуецца бясплоддзе не адзін месяц і не адзін год, янонараджаецца як раз у тым самым бурным падлеткавым узросце.

ЯКІМ ЧЫНАМ МОЖНА ЗБЕРАГЧЫ ДЗІЦЯ АД РАННЯГА ДАЛУЧЭННЯ ДА АЛКАГОЛЮ І РАЗВІЦЦЯ АЛКАГОЛЬНАЙ ЗАЛЕЖНАСЦІ

1. Зносіны.Адсутнасць зносін з мудрымі бацькамі і педагогамі прымушае дзіця звяртацца да іншых людзей, якія маглі б з ім пагаварыць. Але хто яны і што параяць дзіцяці?

2. Ўвагу.Уменне слухаць азначае:

- быць уважлівым да дзіцяці;
- выслухоўваць яго пункт гледжання;
- надаваць увагу поглядамі пачуццямдзіцяці, не спрачаючыся з ім;

Не трэба настойваць, каб дзіця слухалаі прымалавашыя ўяўленні аб чым-небудзь. Важна ведаць, чым менавіта занятавашадзіця. Заахвочваючы дзіця, падтрымлівайце размову, дэманструйце вашу зацікаўленасць у тым, што яновам распавядае. Напрыклад, спытайце: "А што было далей?" або "Раскажы мне пра гэта..." або «Што ты пра гэта думаеш?»

3. Здольнасць паставіць сябе на месца дзіцяці.Падлетку часта здаецца, што яго праблемы ніхто і ніколі не перажываў. Было б нядрэнна паказаць, што вы ўсведамляеце, наколькі яму цяжка. Дамовіцеся, што ён можа звярнуцца да вас у любы момант, калі яму гэта сапраўды неабходна. Галоўнае, каб дзіця адчувала, што вам заўсёды цікава, што з ім адбываецца.

4. Арганізацыя вольнага часу.Вельмі важна, калі бацькі ўмеюць разам займацца спортам, музыкай, маляваннем ці іншым спосабам ладзіць з дзіцем сумесны вольны час або вашу сумесную дзейнасць. Для дзіцяці важна мець інтарэсы, якія будуць самым дзейсным сродкам абароны ад тытуню, алкаголю і наркотыкаў.

5. Веданне круга зносін.Вельмі часта дзіця ўпершыню спрабуе алкаголь у коле сяброў. Ён можа адчуваць вельмі моцны ціск з боку сяброў і паддавацца пачуццю яднання з натоўпам. Менавіта ад асяроддзя шмат у чым залежаць паводзіны дзяцей, іх стаўленне да старэйшых, да сваіх абавязкаў, да школыі так далей. Акрамя таго: у гэтым узросце вельмі вялікая цяга да рознага роду эксперыментаў. Таму важна ў гэты перыяд – пастарацца прыняць удзел у арганізацыі вольнага часу сяброў дзіцяці.

6. Памятаеце, што ваш дзіця унікальны.Любое дзіця хоча адчуваць сябе значным, асаблівым і патрэбным. Калі дзіця адчувае, што дасягнуў нечага, і вы радуецеся яго дасягненням, павышаецца ўзровень яго самаацэнкі. А гэта, у сваю чаргу, прымушае дзіця займацца больш карыснымі і важнымі справамі, чым ўжыванне ПАВ.

7. Бацькоўскі прыклад. Ужыванне алкаголю дарослымі і дэклараванаязабарона на яго для дзяцей дае падставу да абвінавачвання ў няшчырасці, у "двайноймаралі".

Ужыванне, так званых, "дазволеных" псіхаактыўных рэчываў адкрывае дзверы дзецям і для "забароненых".Нельга імкнуцца да ідэалу ў дзіцяці, не выхоўваючы ідэал у сабе!

Неабходна памятаць, што ёсць абставіны, якія спрыяюць ужываннюалкаголю –фактары рызыкі.

Жизненные цели подростков.

Сегодня успешность – это синоним целеустремленности. Но целеустремленность – качество, которое приобретается с возрастом, а не даруется при рождении. Как научиться управлять целями?

Целеустремлённость – волевая категория и у подростков развита частично. Гормональные всплески провоцируют импульсивность характера, и контролировать себя в такие моменты трудно.

Родители должны понять, что жизненные цели подростка не всегда совпадают с желаниями взрослых. Возможно, стать юристом – не то, чего ему хотелось бы достигнуть. Добиваться желанной цели приятнее, чем жить согласно правилу: «Мама и папа лучше знают, что тебе нужно».

Целеустремлённость складывается из нескольких навыков – обозначить цель, распределить время реализации, умение эффективно работать и контролировать себя.

Учиться желать

У истоков цели обитает желание. Не все взрослые могут составить толковый список того, чего хотят. Непросто понять, чего хочется, а тем более, проявить целеустремленность. Чтоб не мучиться поиском, иногда общепринятую идею подают как собственную.

Поддерживайте желания подростка, не приземляйте его словами: «Хочется – перехочется», потому что мечты исчезнут. И появится новый виток осуждений со стороны взрослых: «Молодежь пассивная, ничего не хочет».

Как разделить глобальную цель на маленькие шаги

Достичь маленьких целей проще и реальней. Успехи, пусть и маленькие, придают уверенность в своих способностях, осознание: «Я могу, мне по силам».

Как ставить жизненные цели

Техники постановки жизненных целей разные – от тренингов до самостоятельных занятий, которые вполне осуществимы в домашних условиях.

Проект линии жизни:

проведите на бумаге горизонтальную линию – это символическое изображение жизни подростка. Вначале отметьте ключевые моменты прошлого и точку настоящего. Пусть подросток заполнит линию жизни этапами будущего по собственным видениям и желаниям в той последовательности, которую он представляет – поступление, создание семьи, туризм, ремонт комнаты или появление собаки.

Факторы – помощники в достижении целей:

помогите определить подростку факторы, влияющие на достижение целей и расположите их по группам. Внешние (объективные) – где живёт, учится, материальные возможности семьи; внутренние (субъективные) – характер, жизненный опыт, способности; социальные – родители, преподаватели, друзья. Возможно, необходимо поработать над одной из групп, улучшить или расширить её.

Лестница успеха: предложите подростку определить цель года и представить её в виде лестницы с шестью ступеньками. Нижняя – определение, формирование цели, верхняя – цель достигнута. Первую и финальную ступеньки необходимо охарактеризовать несколькими признаками и отметить, где подросток находится на сегодняшний момент. Заполнить пустые ступеньки помогут вопросы: « Каким будет твой следующий шаг? Что можно реализовать сейчас, а чего придется подождать?»

Суть лестницы успеха – упрощение движения к цели, дробление большой цели на этапы и наглядность результатов.

Визуализация намерений: на листе ватмана наклейте вырезки из журналов, газет, нарисуйте картинки, которые символизируют желания подростка. Коллаж должен создавать яркую картинку будущего. Предупредите ребенка – спроектировать красивую картинку и повесить в комнате на стене – мало. Сами по себе желания не сбываются. Желания придется осуществлять самостоятельно и как это сделать, решать только ему. На пути к исполнению желаний пролегает действие.

Родители, чтобы подросток умел ставить реальные цели, и проявлял целеустремленность в достижениях, доверяйте его желаниям и помогайте идти к мечте. И он станет успешным и уверенным в себе взрослым человеком.

 Рекомендации родителям.

• Беседуйте со своим сыном и дочерью, говорите с ними о ближайших жизненных планах и будущих целях жизни.

• Рассказывайте о своих планах, о своих победах и неудачах в их реализации.

• Поддерживайте здоровое честолюбие своего ребенка.

• Не иронизируйте по поводу несбыточных планов, стимулируйте в нем желание доказать себе и другим возможность достичь поставленной цели.

• Формируйте нравственно здоровую личность, неспособную на подлость ради реализации жизненных планов.

• Создавайте ситуацию успеха, поддерживайте жизненные силы и веру в успех.

• Говорите правду ребенку, какой бы горькой она ни была, учите экономить силы для достижения цели.

• Будьте сами примером подростку, самое печальное, если подросток разочаруется в ваших жизненных силах.