РЭКАМЕНДАЦЫІ ДЛЯ БАЦЬКОЎ ПА ПРАФІЛАКТЫЦЫ ЎЖЫВАННЯ ПАВ

Вызначыць наркаспажывальніка ў натоўпе няцяжка – доўгія рукавы курткі не па сезоне, накінутына галаву капюшон, сухія, неахайныя валасы, ацеклы кісцірук, разбураныя зубы з карыесам... Падышоўшы бліжэй можна заўважыць пашыраныя або звужаныя зрэнкі-«кропачкі», адхілены погляд, а калі па неасцярожнасці аголіць руку, закатаўшырукаў... Яшчэ, бывае, размясцілася на асфальце зграйка маладых людзей упрысядкі – ну, прама верабейкіна электрадроце, – сядзяць, разгойдваюцца...

Па гэтых прыкметах даволі дакладна можна дыягнаставаць дзеючага наркаспажывальніка, але гэта стэрэатып. Так выглядаюць наркаспажыўцы ўжо са стажам, а пачаткоўца залежнага не так лёгка вызначыць.

 

ДА ВАС У ДОМ ЗАВІТАЛІ НАРКОТЫКІ. ШТО РАБІЦЬ?

Сімптомы наркатычнай залежнасці апісаны шматдзе. Але многія ставяцца надаволі позніхстадыях. Дадамо да спісу:

- рэзкія перапады настрою – ад беспрычыннайдабрадушнасці і балбатлівасці да раптоўных выбліскаў лютасьці, шаленства;

- невытлумачальная, нібы знарочыстаямарудлівасць або, наадварот, ліхаманкавая, нервічнаямітуслівасць;

- парушаную каардынацыю рухаў;

- узбуджанаяз прыдыханнем гаворка − запар сечаныя, з ускрыкамфразы або, наадварот, бязладныя і невыразныя прапановы;

- бледнасць колеру тваруабо, наадварот, пачырваненне;

- бляск вачэй, сіпаты голас.

Усе гэтыя прыкметы ў наяўнасці, калі справа зайшлатак далёка. Але як дыягнаставаць наркаспажывальніка на ранняй стадыі? Калі бацькам трэба біць трывогу?

Пры першым жа падазрэнні на ўжыванне наркотыку, звярніце ўвагу на галоўнае – раптам змянілася манерапаводзінаў вашага дзіцяці.

1. Ва ўзаемаадносінах быў спакойны, роўны, − стаў раздражняльным, замкнёным, панурым;
2. клаўся спаць у адзін час – цяпер ўкладваецца позна ці рана;
3. быў ажыўлены, мог загарэцца чым-то – цяпер гадзінамі сядзіць без справы.

 

Вось некалькі сцэнарыяў такіхпаводзінаў.

1. Увесь дзень дзіця быў млявы, санлівы, пайшоў на шпацыр – вярнуўся ажыўленым, ўзбуджаным. Ледзьве заснуў, а раніцай зноў слова з яго не выцягнеш – не мыўся, не прычасаны, рассеяны погляд у падлогу.
2. Не пакутаваў перш адсутнасцю апетыту, − цяпер, бывае, нічога не есць і не адчувае пачуццё голаду.
3. Прыйдзе раптам з вуліцы, – накінецца на ежу так, нібы яго тыдзень не кармілі.

 

І ніякага рэальнага тлумачэння гэтаму.

Тут важна «зарэгістраваць» сам факт зменыпаводзін, вызначыць іххарактэрныя рысы, а далей шукаць матыў, прычыну. Яшчэ паглядзіце, як часта гэта адбываецца, якая «крывая» у такіх сімптомаў? Вядома, усяму гэтаму могуць быць і іншыя тлумачэнні – дрэнныя адзнакі, якое-небудзь новае захапленне, закаханасць. Але могуць быць і сведчаннем фізіялагічных змен, выкліканых іншароднымі рэчывамі.

У вас пытанні – не бойцеся іх адрасаваць яму.

 

Спытаеце прама: чаму ён забыўся сваіх сяброў, закінуў вучобу, ранейшыя інтарэсы, захапленні, чым выкліканыя яго апатыя, дрэнны настрой, чаму гультаіцца?

Магчыма, дзіця не зможа назваць прычыны − пачне блытацца, імкнуцца перавесці размову на іншую тэму.

 

Па нагодзе, знайдзіце магчымасць паглядзець на яго рукі і ступні – ці няма на іх слядоў уколаў.

Пазней наркаспажыўцы знойдуць і іншыя месцы для ін'екцый – аж да падскурных вен на галаве, але пакуль можна абмежавацца і такім аглядам. І не саромейцеся пытацца дзіцяці пра ўсё, што вас трывожыць, а заадно паглядзіце, наколькі праўдзіва ён будзе адказваць.

 

У яго маглі з'явіцца новыя сябры – і зусім не абавязкова, што яны будуць дахадзягамі. Залежныя на ранніх стадыях ідэнтыфікацыі патрабуюць больш пільнай увагі.

 

Паназірайце. Сустракацца будуць адасоблена, коратка. Пастараюцца ад вас схавацца, а самаразмова будзе весціся шэптам і крадком. Так, абмяняліся інфармацыяй і − да заўтра. Наогул, звярніце ўвагу на лексікон падлетка, – які выкарыстоўвае слэнг. Сустрэнуцца незнаёмыя словы – пацікаўцесяу інтэрнэце, што яны азначаюць.

 

У вас могуць пачаць знікаць грошы, рэчы.

І нарэшце, вам можа давесцісяўбачыць у падлетка шпрыц, рэшткі парашка, выпатрашаны пакуначак сушанай траўкі, таблеткі розных колераўз рэльефнымі, выціснутымімалюнкамі або трохі падобныя на паштовыя маркі.

 

Такія знаходкі не выпадковыя, і, калі гэта здарылася, дыягназ ясны.

Мы пералічылі прыкметы, характэрныя для любых наркатычных сродкаў, і іх дастаткова, каб пачаць дзейнічаць.

 

Парадак дзеянняў бацькоў:

Неабходна супакоіцца і прыйсці ў сябе. Да вас многія вырашалі праблему наркатычнай залежнасці, чым вы горш?

Ніякіх высвятленняў адносін, таму што размовы і довады не дапамогуць.

Наркотыкі вельмі хутка фармуюць залежнасць, і дзіця вас проста не пачуе.

 

Не паддавацца на шантаж: «памру», «заб'юць, калі не аддам даўгі» і інш.

Наркаспажыўцы – народ вынаходлівы, і больш пераканаўчых на выдумкі людзей вы не знойдзеце.

 

Не верце ніводнаму іх слову, таму што тут мэта адна – доза. Дыстанцуйцеся– ніякіх грошай, ніякіх паблажак. Усё сам, і яму карысць будзе, таму што ўбачыць, што разлічваць ва ўжыванні зможа толькі на сябе.

Паменш заставацца сам-насам з сабой.

 

Знайдзіце аднадумцаў, сяброў − тых, у каго у каго ёсць вопыт. Іх шмат на форумах у інтэрнэце, у сацыяльных сетках, службах афіцыйнай дапамогі і інш

Не прапусціцемоманту, калі хворы будзе гатовы да лячэння.

 

Да гэтага вы ўжо павінны выпрацаваць стратэгію. Яна будзе залежаць ад вашых фінансавых магчымасцяў: ёсць грошы − звярніцесяда дапамогі якога-небудзь з цэнтраў, якія выкарыстоўваюць у лячэнні 12-ці крокавыя праграмы. Спадабаецца яно вам ці не спадабаецца, − ведайце: іншайметодыкі лячэння наркаманіі, далейшай рэабілітацыі і сацыялізацыі не існуе.

Агульныя прыкметы:	- Прагулы ў школе па незразумелых прычынах; - Наяўнасць значных сум грошай з невядомайкрыніцы; - Частая, непрадказальная, рэзкая змена настрою; - Неахайнасць знешняга выгляду; - Выходны ад адзення пах ацэтону, растваральніка або воцату; - Змена аднакласнікаў на новых «сяброў», якія не заходзяць на тэрыторыю школы, а выклікаюць падлетка з дапамогай іншых дзяцей; - Правядзенне вялікай колькасці часу ў кампаніях асацыятыўнага тыпу; - Страта цікавасці да школьных спраў, да спартыўныхі пазакласных заняткаў; - З'яўленне новай тэматыкі ў малюнках, якія дзеці часта малююць у сшытках, кнігах (малюнак шпрыцаў, маку, павуціння, чэрапаў і ў асноўным у чорна-белых танах); - Цікавасць падлетка да медыкаментах і ўтрыманні хатняй аптэчкі. - Частыя падманы, выкрутлівасць, ілжывасць.
Відавочныя прыкметы:	- Наяўнасць шпрыца, іголак, флаконаў, марганца, воцатнай кіслаты, ацэтону, растваральнікаў; - Сляды ад уколаў, парэзы; сінякі і нарывы ў месцах навалы вен; наяўнасць невядомых таблетак, парашкоў, смалы, травы, пачкаў лекаў снатворнага ці заспакаяльнага, папяросы ў пачках з-пад цыгарэт, у асаблівасці, калі гэтыя рэчы хаваюцца; - Бінты, прасякнутыя масай карычневага колеру; - Маленькія абкуродымленыя лыжачкі, капсулы, бурбалкі, бляшаныя банкі; - Жаргон, які ўжываўся падлеткамі, у якім гучаць наркотыкі.
Фізіялагічныя прыкметы:	- Бледнасць скуры; - Моцна пашыраныя або звужаныя зрэнкі, пачырванелыя ці мутныя вочы; - Запаволеная, несвязная гаворка; - Страта апетыту, пахуданне або празмернае ўжыванне ежы; - Хранічны кашаль; - Дрэнная каардынацыя рухаў; - Карычневы налёт на языку, азызласць.
Паводніцкія прыкметы:	- Пазбяганне зносін з бацькамі; - Пастаянныя просьбы або патрабаванні даць грошай; - Пошук і прагляд інтэрнэт-сайтаў, форумаў, якія змяшчаюць інфармацыю па варыянтах спажывання, продажу наркатычных сродкаў і псіхатропных рэчываў; - Частыя тэлефонныя званкі і размова па тэлефоне жаргонными тэрмінамі - Прыватныя сыходы з хаты; - Прапажа грошай, каштоўнасцяў, адзення і г. д.; - Бессань і беспадстаўнае ўзбуджэнне, альбо млявасць і шматгадзіннысон.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ШТО РАБІЦЬ, КАЛІ ЎЗНІКЛІ ПАДАЗРЭННІ

1. Не адмаўляе вашы падазрэнні.

2. Не панікуйце. Калі нават вашадзіця паспрабавланаркотык, гэта яшчэ не значыць, што ён наркаман.

3. Не навальвайцеся на дзіця з абвінавачваннямі.

4. Пагаворыце з дзіцем шчыра і даверліва. Не пачынайце размову, пакуль вы не справіліся з вашымі пачуццямі.

5. Калі дзіця не схільнаабмяркоўваць з вамі гэтае пытанне, не настойвайце. Будзьце адкрытыя самі, кажыце абвашых перажываннях і асцярогах. Прапануйце дапамогу.

6. Важна, каб вы самі былі ўзорам для пераймання. Вашадзіця бачыць штодня, як вы спраўляецеся самі з вашымі залежнасцямі, хай нават і не такімі небяспечнымі, як наркотык.

7. Звярніцеся да спецыяліста. Хімічная залежнасць не праходзіць сама сабой. Яна толькі пагаршаецца. Вы можаце звярнуцца ў ананімную кансультацыю да псіхолага або нарколага. Калі вашадзіця адмаўляецца ісці разам з вамі, прыйдзіце самі.

 

 

Артыкул 328 Крымінальнага Кодэкса Рэспублікі Беларусь.

Незаконны абарот наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў і іх прэкурсораў.

1. Незаконныя без мэты збыту выраб, перапрацоўка, набыццё, захоўванне, перавозка або перасылка наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў або іх прэкурсораў - караецца абмежаваннем свабоды на тэрмін да пяці гадоў або пазбаўленнем волі на тэрмін ад двух да пяці гадоў.

2. Незаконныя з мэтай збыту выраб, перапрацоўка, набыццё, захоўванне, перавозка або перасылка або незаконны збыт наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў або іх прэкурсораў - караецца пазбаўленнем волі на тэрмін ад пяці да васьмі гадоў з канфіскацыяй маёмасці або без канфіскацыі.

3. Дзеянні, прадугледжаныя часткай 2 гэтага артыкула, учыненыя групай асоб, або службовай асобай з выкарыстаннем сваіх службовых паўнамоцтваў, альбо асобай, якая раней учыніла злачынствы, прадугледжаныя артыкуламі 327-329 або 331 Крымінальнага Кодэкса Рэспублікі Беларусь, альбо ў дачыненні да наркатычных сродкаў або псіхатропных рэчываў у буйным памеры, альбо ў дачыненні да асабліва небяспечных наркатычных сродкаў або псіхатропных рэчываў, альбо збыт наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў або іх прэкурсораў на тэрыторыі ўстановы адукацыі, арганізацыі аховы здароўя, вайсковай часткі, папраўчай установы, арыштнага дома, у месцах утрымання пад вартай або ў месцы правядзення спартыўных спаборніцтваў, культурна-масавых альбо іншых масавых мерапрыемстваў - караюцца пазбаўленнем волі на тэрмін ад васьмі да трынаццаці гадоў з канфіскацыяй маёмасці або без канфіскацыі

4. Дзеянні, прадугледжаныя часткамі другой або трэцяй гэтага артыкула, учыненыя арганізаванай групай,- караюцца пазбаўленнем волі на тэрмін ад дзесяці да пятнаццаці гадоў з канфіскацыяй маёмасці або без канфіскацыі.

 

Заўвага: Асобы, якія добраахвотна здалі наркатычныя сродкі, псіхатропныя рэчывы або іх прэкурсоры і актыўна спрыялі выяўленню або спыненню злачынства, звязанага з незаконным абаротам гэтых сродкаў, рэчываў, выкрыцці асоб, якія іх учынілі, выяўленні маёмасці, здабытайзлачынным шляхам, вызваляюцца ад крымінальнай адказнасці за дадзенае злачынства.